Nachtuil: samen lezen en praten
Tekst: Ann Van de Vloet
Je hoeft er geen boekenwurm voor te zijn om deel te nemen aan de Brusselse leesgroep Nachtuil. De teksten worden in groep gelezen en vormen de basis om eventueel te praten. Het is zó verrassend hoe anders je leeservaring wordt met de methodiek van samen lezen!
Geen boeken
In Vlaanderen zijn er meerdere samenleesgroepen actief. Eliane en Jolanda startten er in 2021 eentje in Brussel onder de vleugels van UilenSpiegel.
Er worden geen boeken besproken, maar korte tekstfragmenten en gedichten. Op basis van wat er gelezen wordt en hoe dat gebeurt, komen onderwerpen naar boven die voer kunnen zijn voor gesprek. Niemand is verplicht om te praten, maar iedereen krijgt er de ruimte toe.
Samen lezen geeft stof tot nadenken. Hoe je het ook draait of keert, zelfs een kort tekstfragment kan door elke deelnemer op zijn eigen manier gelezen en geïnterpreteerd worden. Iedereen heeft een andere achtergrond, visie, kennis,… Je blik wordt open getrokken en verruimd met de ’leesbril’ van de andere deelnemers. Plots blijkt een tekst of zin veel meer te kunnen inhouden dan wat je bij jezelf denkt als je hem de eerste keer hoort of leest. Dit biedt inspiratie om je blik bij te stellen of uit te breiden.
Zwaarwichtig?
Lezen in groep associeer je misschien met zwaarwichtigheid. Het samen lezen kan een poort zijn om al dan niet moeilijke onderwerpen aan te snijden. Maar vergis je niet, er kan ook humor en lichtvoetigheid in de teksten schuilen.
Of je denkt: literatuur is niet aan mij besteed. Doordat er fragmenten gelezen worden en je niet een heel boek moet doorworstelen, verlaagt de drempel om toch deel te nemen. Een stuk tekst die dan ook nog eens in stukjes gelezen wordt, maakt het behapbaar en gemakkelijker om mee te zijn. Iedereen voelt en denkt er wel iets bij en kiest voor zichzelf of hij daar al dan niet over wil spreken. Zelfs al zwijgend steek je dingen op.
Zelf ervaar ik samen lezen vooral als rustgevend en verbindend. En als een nieuwe en verrassende methodiek, ook al heb ik zelf tijdens mijn studies literatuur bestudeerd.
Leesgroep NACHTUIL
De leesgroep Nachtuil is een lotgenotengroep voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Sinds september 2022 leidt Eliane Manquoi, vrijwilligster bij UilenSpiegel, de groep in haar eentje.
De open groep komt één maal per maand samen op zaterdagvoormiddag in de ontmoetingsplaats Circuit in hartje Brussel: https://circuitantoninartaud.be/nl/. Steeds staat een thema centraal. Tekstfragmenten en/of gedichten vormen het uitgangspunt om dat thema te bespreken. Voorbereidingen zijn niet nodig. Deelnemers moeten op voorhand niets gelezen hebben of in hun vrije tijd de neus in de boeken steken. “Ik heb deelnemers, die in het begin eerder afwachtend zijn, na enkele activiteiten zien openbloeien. Jezelf kunnen zijn onder lotgenoten, elkaar vertrouwen en een veiligheid creëren om ervaringen en gevoelens te delen, zijn essentiële waarden van de leesgroep Nachtuil.”, vertelt Eliane.
Vanwaar de naam NACHTUIL voor deze leesgroep, vroeg ik me af. Eliane legt uit: “NACHTUIL verwijst naar een uiltje dat bij het vallen van de duisternis, wanneer hij eindelijk de tijd heeft om te lezen, bij een leeslampje teksten verslindt. Hij hoopt anderen te inspireren en tegelijkertijd samen met anderen teksten en verhalen te ontdekken. Bovendien is de uil een verwijzing naar de naam UILENSPIEGEL en komt het uiltje voor in het logo van de organisatie.”
Krijg jij met dit antwoord zin om te gaan samen lezen? In de activiteitenkalender achteraan in deze Spiegel én op de website www.uilenspiegel.net vind je de planning voor de komende maanden.